Dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde nüfusun yüzde 3 ile 5 oranına denk düşen asgari ücretli çalışan sayısı, Türkiye’de yüzde 40’ın üzerinde.
Gün geçtikçe ortalama ücret haline dönüşmeye başlayan asgari ücrete yapılacak zamlarda ise hükümetin yeni hamlesi çalışanlardan büyük bir tepki topladı.
ASGARİ ÜCRETE YAPILACAK ZAMDAN KESİNTİ ANLAMINA GELİYOR
Asgari ücrete yapılacak zam oranı, taban maaş alan vatandaşları ilgilendirdiği gibi, bu seviyenin üzerinde maaş alan birçok çalışanın zam oranı da asgari ücret dikkate alınarak hesaplanmakta.
Aralık ayında toplanmaya hazırlanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu öncesinde açıklamalarda bulunan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, asgari ücretli çalışanların tepkisini çekecek ifadeler kullandı.
Geçtiğimiz aylarda ilk olarak Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından ortaya atılan “Enflasyon farkının hedef enflasyona göre belirlenmesi” önerisine destek veren Avdagiç, 2024 asgari ücreti için yapılacak artışın Orta Vadeli Program’da (OVP) yer alan rakamların dikkate alınarak hazırlanması gerektiğini belirtti.
2024 ASGARİ ÜCRETİ BU SİSTEME GÖRE BELİRLENEBİLİR
Bu uygulamanın Şimşek tarafından önerildiği belirtilirken, asgari ücretin hedef enflasyona göre belirlenmesi ise yapılacak zam oranlarını büyük ölçüde düşürecek.
2024 yılı için yüzde 33’lük enflasyon tahmininde bulunan hükümetin bu beklentisi, ekonomistler tarafından ‘imkansız’ yorumlarına neden oldu.
Hedef enflasyona göre belirlenecek artışın kesin olarak reel enflasyonun gerisinde kalacağını belirten uzmanlar, söz konusu sistemin asgari ücretli çalışanların alım gücünü daha fazla düşüreceğini vurguladı.
Şekib Avdagiç, asgari ücrete ilişkin şu ifadeleri kullandı:
“İŞTEN ÇIKARMA VE İŞE ALIMLARDA DURAĞANLIK YAŞANMAMASI İÇİN…”
“Türkiye’deki işletmelerin ciddi boyutta eleman açığı bulunuyor. Önümüzdeki dönemde işten çıkarma veya işe alımlarda durağanlık sürecine girileceğini düşünmüyorum.
Asgari ücret bu konuda mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon olarak dikkate alınarak kurulan dengeleri bozmayacak şekilde belirlenmeli Bu alanda tabii ki çalışanlarında beklentilerini bozmayacak ama piyasanın da dengesini bozmayacak şekilde karar alınmalı” açıklamalarında bulundu.
OVP’ye göre enflasyonun 2023 sonunda yüzde 65, 2024 sonunda yüzde 33, 2025 sonra yüzde 15,2 ve 2026 sonunda yüzde 8,5 olması bekleniyor.
ASGARİ ÜCRETLİYİ ZOR BİR YIL BEKLİYOR
Şimşek’in sözünü ettiği uygulamaya geçilirse emekçiyi zor bir kış bekliyor. Memur ile memur emeklileri 1 Ocak’ta bu yılın ikinci yarısında oluşan enflasyon farkı ile birlikte yüzde 15 oranında toplusözleşme zammı alacak. Memurların iki yıllık maaş zamları da zaten toplusözleşme ile düzenlenmiş durumda. İktidar isterse iki yıl boyunca sözleşme dışında hiçbir artış yapmayabilir.
Kamu işçisi de 1 Ocak’ta yüzde 10 toplu sözleşme zammı ile birlikte bu yılın ikinci yarısında oluşan enflasyon farkını alacak. İşçi ve Bağ-Kur emeklileri de mevzuat gereği bu yılın ikinci yarısında oluşan enflasyon oranında zam alacak. Şimşek de hedef enflasyon aşılırsa farkın ödeneceğini söyledi. Ancak “enflasyon farkı” sendikalar tarafından “sıfır zam” olarak yorumlanıyor.
“ZAMLARI HEDEF ENFLASYONA GÖRE BELİRLEMEK ADİL DEĞİLDİR”
Hedef enflasyon iddiasının giderek farklı yetkililer tarafından dillendirilmesi üzerine sosyal medya hesabından açıklamalarda bulunan eski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başekonomisti Hakan Kara, emeğin milli gelir içerisinde azalan payını gösteren bir grafik paylaşarak şu ifadeleri kullandı:
“Emeğin milli gelir içindeki payı giderek azalırken ücretleri hedef enflasyona göre belirlemek adil değildir.”
