“Dünyadaki resesyon, enflasyon ve maliyet artışı tüm kaynak pazarlarımızı etkiledi. Alım gücü düştü. Harcama niteliği ve tercihi değişti. Tatil süreleri kısaldı. Yani herkes kendince tedbir aldı. Türkiye’deki enflasyon ve maliyet artışı da oda fiyatlarını yükseltti. Biz bu etkiyi 2022’de görmemiştik. Aksine o yıl çok rahat bir sezon yaşadık. Çünkü karşımıza ‘intikam tatili’ anlayışı çıktı. Turist pandemi etkisi ile 2020 yılında tatil yapamadı. 2021 yılında kısmen tatil vardı. 2022’ye gelindiğinde ise hınçla herkes tatile çıktı ve tesisler doldu. 2023 yılında bu etkiyi kaybettik. Üstüne rakip destinasyonlar yeniden güçlenmeye başladı. İspanya, Yunanistan, İtalya, Portekiz oyuna geri döndü. Elbette Rusya-Ukrayna savaşının etkisini de unutmamak lazım. Tüm bunlara rağmen haziran ayı rakamlarına göre; Türkiye yüzde 18, en önemli destinasyonlarımızdan biri olan Antalya yüzde 20 büyüdü.
KAPASİTE ÇOK YÜKSEK
Turist sayıları önceki dönemlere göre artış gösteriyor ama sahip olduğumuz yatak kapasitesi yüksek olduğu için büyüme oranları aylık bazda yeterli olmuyor bazen. Türkiye’ye baktığımızda 1.5 milyon yatak kapasitesi var. Belki bunun yarısı olsa bugünkü şeyleri konuşmazdık. Son 5 yıla baktığımızda yatak kapasite artışı olmuyor. Turizmi geliştirmek istediğiniz bölgelerde bu sayı elbette artabilir ama Antalya, Muğla gibi turist sayısının belli bir dolgunluğa geldiği bölgelerde yatak artışından çok turistin düşük sezonlara nasıl yayılacağı konuşulmalı. Çin’de seyahat yasakları kalktı. Ancak bir ülkenin nüfusunun çok olması oranın turist gönderen bir ülke olduğu anlamına gelmiyor. Çin-Hindistan hep konuşulur. Ama bu iki ülke turist gönderen ülke sıralamasında bile yok.
YAPAY ZEKÂ GÜNDEMDE OLMALI
Yapay zeka uygulamaları ve bunun sektöre etkisi her geçen gün artıyor. Dünya turizmi yeni bir döneme girdi. Bu süreçte beş yılı çok iyi planlamalıyız. Artık tatil tercihlerini yapay zekâ etkileyecek. Bazı tur operatörleri buna başladı. Yapay zekâya ‘Tatile nereye gitmeliyim’ denildiğinde cevap Yunanistan, İspanya yerine Türkiye olmalı. ChatGPT’ye bunu söyletmeliyiz. Turizm gittikçe zorlaşıyor çünkü rekabet her geçen gün artıyor. Türkiye iki-üç yıl boyunca dünya turizm piyasasına hak ettiği fiyatı kabul ettirme mücadelesini verecek.
YASAKLA ÇÖZEMEYİZ
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Dr. Erkan Yağcı, “Bu dönemde karşımıza kiralık evler konusu çıktı. Açıkçası otel dışı yapılan konaklamalar her yıl yapılıyor. Belki bu yıl Antalya’da biraz daha arttı ama bu sistem dünyada uygulanıyor. Yapay zekayı konuştuğumuz bir dönemde yasaklayıcı bir zihniyet bu işin çözümü olamaz. Tüketici tercihleri elbette değişiyor. Bu konuda yapılacak tek şey uygulamaları kayıt altına almak olabilir. Haklı rekabet ortamını yaratmak bizim için yeterli olacaktır. Zaten yasal düzenleme de yapılıyor. İşte bu süreçte ‘Oteller neden dolmadı’ sorusunun cevabı anlattığım bu etkilerin tamamı ile açıklanabilir” dedi.
